استئوآرتریت یا ساییدگی مهره های سینه ای و کمر
استئوآرتریت مفاصل بین مهره ای سینه ای یا کمری در افرادی که کارهای سنگین انجام می دهند و همچنین در مردان چاق درشت هیکل بسیار شایع است. درگیری بیشتر در مهره های تحتانی لومبار دیده می شود. اما این بیماری الزاماَ با علایم بالینی همراه نیست .
علل :
عوامل زمینه ساز عبارتنداز :
1-وجود ضایعه قبلی در مفاصل ستون فقرات
2-بیماری قبلی که مفاصل را گرفتار نماید ( مانند یک ضایعه دیسک بین مهره ای ) . در سایر موارد تغییرات دژنراتیو ناشی از افزایش سن یا فرسودگی می باشد .
پاتولوژی :
تغییرات ، مفاصل بین مهره ای مرکزی و مفاصل بین مهره ای خلفی ( فاست ) را گرفتار می نماید . در مفاصل مرکزی که در ابتدا گرفتار می شوند ، تخریب دیسک بین مهره ای و باریک شدن آن وجود دارد . ایجاد ضایعات استخوانی در لبه های مفصلی منجر به تشکیل استئوفیت می شود .
در مفاصل بین مهره ای خلفی تغییرات مانند استئوآرتریت در مفاصل دی آرترودیال ( دو مفصلی ) است این تغییرات عبارتنداز آسیب غضروف مفصلی و تشکیل ضایعات استخوانی ( استئوفیت ) در لبه های مفصل .
در موارد نادری ، استئوفیت ها آنقدر بر روی سوراخ های بین مهره ای فشار می آورند که موجب اختلال در فونکسیون عصب مربوطه می شوند .
باریک شدن غضروف مفصلی در مفاصل بین مهره ای خلفی ( فاست ) ، موجب کاهش استحکام قسمت گرفتار شده و زمینه را برای ایجاد یک نوع اسپوندیلولیستزیس ( جابجایی مهره ها ) فراهم می نماید .
علایم بالینی :
استئوآرتریت ستون فقرات می تواند به صورت پیشرفته وجود داشته باشد بدون آن که موجب بروز علایم بالینی شود . با این وجود، اغلب در ناحیه مبتلا درد مبهمی وجود دارد که با فعالیت بدتر می شود . بیشترین میزان درد اغلب در صبح ایجاد می شود و معمولا به هنگام بلند شدن از وضعیت نشسته ، خشکی وجود دارد . در ناحیه کمری، درد به صورت حاد تشدید می شود که شروع این درد ناگهانی بوده و چند هفته طول می کشد ( لومباگو حاد ) .
علت ایجاد کمر درد حاد احتمالا کشش عضلانی ( strain ) یا نیمه در رفتگی موقت یک مفصل تخریب شده ناثابت است . وارد آمدن آسیب به عصب در نتیجه باریکی سوراخ بین مهره ای موجب درد انتشاری در محلهای عصب گیری آن می شود . در مرحله خاموش بیماری ، یافته های بالینی جزئی می باشد . ممکن است حرکات ستون مهره ها بویژه فلکسیون تا حدی محدود شده باشد اما اسپاسم عضلانی وجود ندارد . در صورتی که یک ریشه عصبی کمر تحت فشار باشد احتمالا بالا آوردن پا در سمت مبتلا محدود می شود . در مرحله ای که درد به صورت حاد تشدید می شود ممکن است محدودیت حرکات ستون مهره ها به همراه اسپاسم عضلانی وجود داشته باشد .
تظاهرات رادیو گرافیک :
بیشتر تغییرات در مفاصل بین مهره ای مرکزی دیده می شود که به صورت باریک شدن فضای بین مهره ای و تشکیل استئوفیت ( اسپور ) در لبه های مفصل می باشد . بعدا مفاصل بین مهره ای خلفی ( فاست ) نیز دچار تغییراتی می شوند که عبارتنداز باریک شدن فضای مفصلی و مشخص تر شدن لبه های مفصل . تنها در نمای مایل (ابلیک )می توان این تغییرات را به صورت واضح مشاهده نمود .
تشخیص :
بایستی استئوآرتریت را از سایر علل درد پشت و سایر علل دردهای عصبی انتشاری افتراق داد . بایستی به خاطر سپرد که وجود تغییرات استئوآرتریتی در رادیوگرافی الزاما به معنای آن نیست که ساییدگی مهره ها علت علایم بیمار می باشد . استئوآرتریت مهره ها شایع بوده و اغلب بدون درد می باشد . همیشه تشخیص احتمالی است تا قطعی و فقط هنگامی تشخیص محزر می گردد که با استفاده از شرح حاد ، معاینه فیزیکی ورادیوگرافی سایر علل رد شده باشد .
درمان :
درمان بستگی به شدت ناتوانی دارد . موارد خفیف نیازی به درمان نداشته و اطمینان دادن به بیمار کافی است .
مهره های توراسیک ( سینه ای ) : در استئوآرتریت مهره های سینه ای علایم بندرت شدید بوده و در صورت نیاز به درمان یک دوره ورزش مهره ای فعال برای تقویت عضلات خلفی کانون می باشد .
مهره های لومبار( کمری ) : در استئوآرتریت مهره های کمری که با ناتوانی جنسی همراه باشد معمولا استفاده از کرست جراحی مناسب موجب بهبودی کافی می شود . فیزیوتراپی به صورت ورزش و حرکات پاسیو نیز می تواند مفید باشد .
باید از بلند کردن اشیا سنگین و فشارهای مشابه کاملا اجتناب نمود . در موارد نادری که درد ناشی از یک ضایعه موضعی موجب سختی شدید شود و یا علایم فشاری روی ریشه های عصبی وجود داشته باشد ممکن است به اتصال قطعات گرفتار ستون فقرات به یکدیگر نیاز باشد .
در انتها برای فهم بهتر ، انیمیشنی زیبا در رابطه با ساییدگی مهره های کمری که توسط این کلینیک دوبله گردیده نمایش خواهیم داد.